به مناسبت هفته پیشگیری از سوء مصرف مواد مخدر
تاثیرباورهای مذهبی در پیشگیری از اعتیاد
سبک زندگی افراد نقش بسیار مهمی در گرایش یا عدم گرایش او به اعتیاد داردو پژوهش‌ها نشان می دهد داشتن نگرش و باورهای مذهبی، خودکارآمدی پایدار با کاهش استرس‌های روانشناختی و پیشگیری از رفتارهای پرخطری مانند کشیدن سیگار، مصرف الکل و مواد مرتبط می باشد ؛ به گونه‌ای که تدین و معنویت از تاثیر فشارهای زندگی بر گرایش به مصرف مواد می‌کاهد و در طول زمان میزان افزایش مصرف مواد را مهار می‌کند.
انتخاب شعار «برای نجات زندگی، حقایق درباره موادمخدر را به اشتراک بگذاریم تا زندگی هارا نجات دهیم »ازسوی دفتر مقابله با جرم و مواد سازمان ملل متحد که مردم جهان را به مبارزه با مواد مخدر دعوت نموده است؛ به این معناست که حقایق و واقعیت در مورد موادمخدر را از منابع مورد وثوق کسب کرده و سپس جامعه جهانی آنها را به اشتراک گذارد، اشتراک‌گذاری حقایق، بخش مهمی از برنامه‌های پیشگیری از اعتیاد در جهان است که نوع تفکر و جهت فکری به ویژه نوجوانان و جوانان در مورد مصرف مواد را جهت خواهد داد. با این نگاه، مبانی دینی و معنویت از چنان پتانسیلی در اشتراک‌گذاری حقایق و واقعیت‌ها در مورد مصرف مواد مخدر برخوردار است که با آموزش آن به نسل جوان می‌توان امیدوار به دریچه‌ای جدید و همچنین عامل معنادهی قوی در پیشبرد برنامه‌های پیشگیری از اعتیاد و حتی درمان اعتیاد می باشد.
تاثیر باورهای مذهبی بر پیشگیری از رفتارهای پرخطر
امروزه مفاهیم سلامت معنوی و بهزیستی معنوی وارد حوزه دانشگاهی شده و مورد توجه قرار گرفته است. در واقع درمان بیماری‌های روانی و بهداشت روان و جسم مانند اعتیاد باید با باورها و رفتارهای معنوی همراه باشد.
نقش خودکارآمدی به معنی اعتقاد محکم فرد به توانایی‌های خود است که باعث تحریک انگیزش و منابع شناختی فرد در رشته اعمالی که برای انجام موفقیت‌آمیز یک کار خاص لازم است، می‌شود. خودکارآمدی بالا باعث افزایش تلاش، پشتکار و انگیزش فرد می‌شود و از موثرترین عوامل تعیین‌کننده عملکرد افراد به ویژه در کنترل، پایش و پیشگیری برنامه‌های کنترل مواد و اعتیاد است.
خودکارآمدی بالا در افراد سلامت معنوی را تقویت و از آن به عنوان سپری در مقابل وابستگی به مواد استفاده می‌شود. سلامت معنوی یکی از ابعاد مهم سلامت در انسان است که ارتباط هماهنگ و یکپارچه را بین نیروهای داخلی فراهم می‌کند و با ویژگی‌های مثبت در زندگی، صلح، تناسب و هماهنگی، احساس ارتباط نزدیک با خویشتن، خدا، جامعه و محیط مشخص می‌شود. به نظر می‌رسد نوجوانانی که دارای بهره سلامت معنوی پایینی هستند و نمرات پایینی در اندازه‌گیری میزان فعالیت دینی به دست می‌آورند در مقایسه با نوجوانان دارای سطح بالاتر فعالیت دینی، مصرف و سوء مصرف مواد بیشتری دارند. در خودکارآمدی، اعتقاد فرد بر این است که به واسطه آن می‌تواند رفتار لازم برای رسیدن به هدف مورد نظر را به طور موفقیت‌آمیزی اجرا کند.سبک زندگی هر فردی نقش مهمی در گرایش یا عدم گرایش او به اعتیاد دارد. با توجه به نقش آموزه‌های دینی در پیشگیری از رفتارهای پرخطر، امروزه نظر بسیاری به آن جلب شده است. با طبقه‌بندی قوانین اسلام، می‌توان به اصولی دست یافت که در گستره وسیعی راه دست‌یابی به زندگی سالم را برای همگان امکان‌پذیر می‌کند.
تجربه نشان داده است کسانی که ارتباط روحی خود را از راه عبادت با خدا استمرارداده اند از عزت نفس و سلامت روحی و روانی بالاتری برخوردارند. بر اساس دیدگاه یادگیری اجتماعی، فرد رفتارهای نامطلوب را از خانواده، دوستان و محیط یاد می‌گیرد. اگر فردی که تشخیص وابستگی به مواد دارد، با فعالیت‌های مذهبی یا شبکه‌ای از دوستان که مواد مصرف نمی‌کنند و نگرش‌هایشان هم مصرف مواد را تحمل نمی‌کند، ارتباط برقرار کند، نگرش‌های ضد مواد را یاد می‌گیرد و این نگرش‌ها در او تقویت می‌شود. تجربیات نشان می‌دهند که در شکل‌گیری وابستگی به مواد مخدر شیوه زندگی، روابط اجتماعی، دلبستگی‌ها و عواطف و رفتارهایی که در طی رشد فرد شکل گرفته‌اند، نقش اساسی ایفا می‌کنند.خدامحوری و حاکمیت ارزش‌های اسلامی در زندگی از مهمترین معیارهای سبک زندگی مورد تایید در اسلام است. در این سبک زندگی، زندگی فردی و اجتماعی افراد باید مبتنی بر اسلام و رهنمودهای قرآنی باشد. اسلام با احکام جاودانه خود سبکی آرمانی و در عین حال واقع‌گرایانه را پیشنهاد کرده که مبتنی بر نگرشی متعالی به هستی انسان است و در مقابل انسان را موجودی مسئول و مختار می‌داند که سرنوشت او به دست خودش رقم می‌خورد.